Neurosurgery Dr. Stoforou

ΓΛΟΙΩΜΑ

Τι είναι το γλοίωμα;

Το γλοίωμα εγκεφάλου είναι ένας όγκος που εξορμάται από τα νευρογλοιακά κύτταρα του εγκεφάλου και από εκεί πήρε και την ονομασία του.

 

Η πιο κοινή θέση του γλοιωμάτων είναι ο εγκέφαλος (γλοίωμα εγκεφάλου). Τα γλοιώματα αποτελούν ~ 30% του συνόλου των όγκων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, ενώ αποτελούν το 80% όλων των κακοήθων όγκων του εγκεφάλου.

 

Τα Γλοιώματα ταξινομούνται ανάλογα με τον τύπο των κυττάρων από τα οποία αποτελούνται, με τον βαθμό κακοήθειάς τους, και με την θέση που εντοπίζονται.

Τα γλοιώματα έχουν ονομαστεί σύμφωνα με τον συγκεκριμένο τύπο του κυττάρου που μοιράζονται με ιστολογικά χαρακτηριστικά, αλλά όχι απαραιτήτως προέρχονται από. Οι κύριοι τύποι των γλοιωμάτων είναι οι εξής:

 

  • Επενδυμώματα-προέρχονται από επενδυματικά κύτταρα.
  • Αστροκυτώματα-προέρχονται από αστροκύτταρα (το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα είναι το πιο κοινό).
  • Ολιγοδενδρογλοιώματα-προέρχονται από τα ολιγοδενδροκύτταρα.
  • Μικτά γλοιώματα, όπως ολιγοαστροκυττώματα, περιέχουν κύτταρα από διαφορετικούς τύπους νευρογλοίας.

 

Η κάθε κατηγορία από τις παραπάνω έχει υποκατηγορίες ανάλογα πάλι με την προέλευση των κυττάρων.

 

Τα γλοιώματα περαιτέρω κατηγοριοποιούνται ανάλογα με βαθμό κακοήθειάς τους η οποία καθορίζεται από ιστοπαθολογική εξέταση του όγκου.

 

Από τα πολυάριθμα συστήματα ταξινόμησης των γλοιωμάτων, το πιο κοινό σύστημα ταξινόμησης για αστροκυτώματα είναι της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) , σύμφωνα με την οποία οι όγκοι βαθμολογούνται από: Ι (λιγότερο προχωρημένη νόσο-καλύτερη πρόγνωση) έως IV (πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου-χειρότερη πρόγνωση).

 

  • Χαμηλού βαθμού κακοήθειας – υψηλής διαφοροποίησης γλοίωμα [WHO βαθμού Ι-II]. Αυτοί είναι όγκοι είναι σχετικά καλοήθεις και έχουν καλύτερη πρόγνωση για τον ασθενή.
  • Υψηλού βαθμού κακοήθειας – χαμηλής διαφοροποίησης γλοίωμα[WHO grade III-IV] Αυτά είναι κακοήθεις όγκοι και έχουν χειρότερη πρόγνωση.

 

Ανάλογα με την τοποθεσία τα γλοιώματα εγκεφάλου μπορούν να ταξινομηθούν ανάλογα με το αν είναι πάνω ή κάτω από το σκηνίδιο της παρεγκεφαλίδας. Το σκηνίδιο διαχωρίζει τον εγκέφαλο (επάνω) από την παρεγκεφαλίδα (κάτω), οπότε διαχωρίζονται σε:

 

  • Υπερσκηνίδια: πάνω από το σκηνίδιο, στα εγκεφαλικά ημισφαίρια. Ως επί το πλείστον απαντώνται σε ενήλικες (70%).
  • Υποσκηνίδια: κάτω από το σκηνίδιο, στην παρεγκεφαλίδα και απαντώνται κυρίως σε παιδιά (70%).
  • Εγκεφαλικού Στελέχους: Αυτά εντοπίζονται στο εγκεφαλικό στέλεχος, που αποτελείται από τρία μέρη (γέφυρα, μεσεγκέφαλο και μυελό) Η γέφυρα ελέγχει κρίσιμες λειτουργίες, όπως η αναπνοή, καθιστώντας τη χειρουργική επέμβαση σε αυτά τα εξαιρετικά επικίνδυνη.
  • Οπτικού νεύρου: Εντοπίζονται στο νεύρο που συνδέει τον εγκέφαλο με τον οφθαλμό

Γλοίωμα εγκεφάλου: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα των γλοιωμάτων εξαρτώνται από το ποιο τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος έχει επηρεαστεί.

 

Ένα γλοίωμα εγκεφάλου μπορεί να προκαλέσει:

  • πονοκεφάλους,
  • ναυτία και
  • έμετους,
  • επιληπτικές κρίσεις, και
  • διαταραχές των κρανιακών νεύρων, ως αποτέλεσμα είτε αυξημένης αυξημένης ενδοκράνιας πίεσης είτε απ’ευθείας πίεσης επί του εγκεφαλικού ιστού.

Ένα γλοίωμα του οπτικού νεύρου μπορεί να προκαλέσει απώλεια της όρασης.

Τα γλοιώματα του νωτιαίου μυελού μπορούν να προκαλέσουν πόνο, αδυναμία ή μούδιασμα στα άκρα.

Τα γλοιώματα δεν δίνουν μεταστάσεις από την κυκλοφορία του αίματος, αλλά μπορούν να μεταδοθούν μέσω του εγκεφαλονωτιαίου υγρού και να προκαλέσουν διασπορά στο νωτιαίο μυελό.

Το γλοίωμα εγκεφάλου - Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα - ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Θεραπεία για γλοιωμάτων του εγκεφάλου εξαρτάται από:

  • την τοποθεσία,
  • τον κυτταρικό τύπο και
  • το βαθμό της κακοήθειας.

 

Συχνά, η θεραπευτική προσέγγιση είναι συνδυασμός:

  • Χειρουργικής επέμβασης, με στόχο την μέγιστη δυνατή αφαίρεση της εξεργασίας.
  • Ακτινοθεραπείας, υπό την μορφή ακτινοβολίας εξωτερικής δέσμης ή στερεοτακτικής ακτινοχειρουργικής
  • Χημειοθεραπείας. Η τεμοζολομίδη είναι ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο που είναι σε θέση να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό αποτελεσματικά και επί του παρόντος χρησιμοποιείται στην θεραπεία για όγκους υψηλής κακοήθειας. Επίσης η Μπεβασιζουμάμπη (Αvastin) είναι μονοκλωνικό αντίσωμα (τύπος πρωτεΐνης) το οποίο έχει σχεδιαστεί ώστε να αναγνωρίζει και να προσκολλάται στον αγγειακό ενδοθηλιακό αυξητικό παράγοντα (VEGF), μια πρωτεΐνη που κυκλοφορεί στο αίμα και συμβάλλει στην ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων. Μέσω της προσκόλλησής του στον VEGF, η Μπεβασιζουμάμπη εμποδίζει τα καρκινικά κύτταρα να αναπτύξουν τον μηχανισμό τροφοδότησής τους με αίμα και τους στερεί έτσι οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη και εξάπλωση του γλοιοβλαστώματος. Άλλοι χημειοθεραπευτικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων για την υποτροπή, είναι οι νιτροζουρίες, τα αλκαλοειδή Vinka και η κυτοσίνη.
  • Σε κάποιες περιπτώσεις μερικοί ασθενείς επωφελούνται από την εμφύτευση τοπικής χημειοθεραπείας με πολυμερή καρμουστίνης (Gliadel wafers).

 

Επίσης νεώτερες θεραπείες έχουν εξελιχθεί και είναι πλέον στη διάθεση των ασθενών, σε πειραματικό όμως ακόμα επίπεδο, όπως Ανοσολογικές θεραπείες τύπου εμβολίωνΣυσκευές δημιουργίας ηλεκτρικών πεδίων που εφαρμόζονται διαδερμικά στον εγκέφαλο, και βεβαίως δι’αφορες εξελίξιμες θεραπείες με Laser και Νανοτεχνολογία που ρίχνουν ένα ελπιδοφόρο φώς στην πρόγνωση και θεραπεία των ασθενών με γλοιώματα του εγκεφάλου.

 

Οι Όγκοι του νωτιαίου μυελού αντιμετωπίζονατι συνήθως με μικροχειρουργική επέμβαση και ακτινοβολία.