Το αδένωμα υπόφυσης είναι μια μάζα που αναπτύσσεται στον αδένα της υπόφυσης. Ορισμένα αδενώματα της υπόφυσης προκαλούν την υπερβολική παραγωγή των ορμονών που ρυθμίζουν σημαντικές λειτουργίες του σώματος. Άλλα αδενώματα της υπόφυσης μπορεί να περιορίσουν τις κανονικές λειτουργίες της υπόφυσης, δημιουργώντας υποφυσιακή ανεπάρκεια, και έτσι παράγει χαμηλότερα επίπεδα των ορμονών.
Η συντριπτική πλειοψηφία των αδενωμάτων της υπόφυσης είναι μη καρκινωματώδεις. Τα Αδενώματα περιορίζονται συνήθως στην υπόφυση (αδένωμα υπόφυσης) ή επεκτείνονται τοπικά στους γύρω ιστούς, αλλά ποτέ δεν εξαπλώνονται σε άλλα μέρη του σώματός.
Η θεραπεία για το αδένωμα υπόφυσης περιλαμβάνει διάφορες επιλογές:
Ένα αδένωμα της υπόφυσης μπορεί να είναι λειτουργικό αν προκαλεί την έκκριση ορμονών από την υπόφυση, ή μη λειτουργικό, δηλαδή να μην παράγει ορμόνες αλλά να προκαλεί πίεση επί της ίδιας της υπόφυσης και των γύρω νευρικών δομών.
Τα αδενώματα λοιπόν διακρίνονται σε:
ενώ ανάλογα με το μέγεθός τους διακρίνονται σε:
Τα συμπτώματα που προκαλούν το αδένωμα υπόφυσης διακρίνονται ανάλογα με:
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την πίεση του όγκου επί του φυσιολογικού αδένα της υπόφυσης και των γύρω δομών μπορεί να είναι:
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με ορμονικές αλλαγές, είναι ανάλογα της ορμόνης που υπέρ παράγουν και είναι:
Προκαλείται όταν το αδένωμα της υπόφυσης υπέρ παράγει Αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη ή αλλιώς ACTH. Η αύξηση των επιπέδων της ACTH προκαλεί διέγερση των επινεφριδίων και υπέρμετρη έκκριση κορτιζόλης.
Σαν κλινικό αποτέλεσμα της αυξημένης κορτιζόλης στον οργανισμό μπορεί να παρατηρηθούν:
Προκαλείται όταν το αδένωμα παράγει αυξητική ορμόνη.
Οι όγκοι αυτοί παράγουν υπερβολική ποσότητα αυξητικής ορμόνης (Growth Hormone- GH).
Τα κλινικά αποτελέσματα από την υπερπαραγωγή της αυξητικής ορμόνης μπορεί να περιλαμβάνουν:
* Σε παιδιά και εφήβους, παρατηρούμε ταχεία και η υπερβολική γραμμική ανάπτυξη σε ύψος, οπότε μιλάμε για γιγαντισμό.
Η υπερπαραγωγή της προλακτίνης από έναν όγκο υπόφυσης που λέγεται προλακτίνωμα μπορεί να προκαλέσει μείωση των επιπέδων των ορμονών του φύλου – οιστρογόνων στις γυναίκες και τεστοστερόνης στους άνδρες.
Τα αυξημένα επίπεδα προλακτίνης στο αίμα επηρεάζουν τους άνδρες και τις γυναίκες με διαφορετικό τρόπο. Στις γυναίκες, ένα προλακτίνωμα μπορεί να προκαλέσει:
Τα αδενώματα της υπόφυσης που παράγουν θυρεοειδοτρόπο ορμόνη, προκαλούν διέγερση αντίστοιχα του θυρεοειδούς αδένα, οποίος δευτερογενώς παράγει θυροξίνη. Αυτή είναι μια σπάνια αιτία υπερθυρεοειδισμού.
Ο Υπερθυρεοειδισμός μπορεί να επιταχύνει το μεταβολισμό του σώματος, προκαλώντας:
Παρ’ ότι τα αδενώματα της υπόφυσης είναι κατά βάσιν καλοήθεις παθήσεις, ωστόσο, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία, προκαλώντας:
Μια σπάνια αλλά δυνητικά σοβαρή επιπλοκή ενός όγκου της υπόφυσης είναι αποπληξία της υπόφυσης, η οποία οφείλεται σε αιφνίδια αιμορραγία εντός του όγκου.
Η αποπληξία της υπόφυσης απαιτεί επείγουσα θεραπεία, συνήθως με κορτικοστεροειδή και ενδεχομένως χειρουργική επέμβαση για να αποσυμπιέσει ο νευροχειρουργός τα οπτικά νεύρα και να αποφύγει την τύφλωση και να αποκαταστήσει την φυσιολογική λειτουργία της υπόφυσης εφ’ όσον αυτό είναι εφικτό.