ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΓΛΟΙΟΒΛΑΣΤΩΜΑ – ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Τι είναι το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα;

To πολύμορφο γλοιοβλάστωμα είναι ο πιο επιθετικός τύπος καρκίνου του εγκεφάλου, που λέγονται γλοιώματα, δηλαδή των όγκων που προέρχονται από τη νευρογλοία του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Ιστολογικά, τα γλοιώματα χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες (Ι-ΙV) και δυστυχώς, η πιο επιθετική από αυτές είναι το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα (GBM-GlioBlastoma Multiforme- Grade IV), που είναι επίσης και συχνή στους ανθρώπους.

Δυστυχώς η επιβίωση στους περισσότερους ασθενείς με πολύμορφο γλοιοβλάστωμα δεν είναι ικανοποιητική, οι όγκοι αυτοί έχουν συγκεντρώσει το ενδιαφέρον μεγάλου μέρους της επιστημονικής κοινότητας.

Ένας από τους λόγους της δυσκολίας στο πολύμορφο γλοιοβλάστωμα και στην θεραπευτική αντιμετώπιση του, είναι, όπως υποδηλώνει και το όνομά του, η ιστολογική πολυμορφία του. Είναι δηλαδή «πολύμορφο» μικροσκοπικά, με περιοχές νέκρωσης, με πλειομορφικούς πυρήνες και κύτταρα, και έντονο μικροαγγειακό πολλαπλασιασμό.
Επίσης το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα είναι και γενετικά πολύμορφο, με διάφορες διαγραφές, ενισχύσεις και σημειακές γονιδιακές μεταλλάξεις που οδηγούν σε ενεργοποίηση των μηχανισμών διέγερσης όπως του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα των υποδοχέων (EGFR), και του αυξητικού παράγοντα του υποδοχέα αιμοπεταλίων (PDGFR), καθώς και σε διαταραχή διεργασιών στον κυτταρικό κύκλο, ή μεταλλάξεις στο p53 που σχετίζονται με ενίσχυση του CDK4 ή απώλεια του Rb. Οι όγκοι αυτοί δείχνουν επίσης ενδοογκική γενετική ετερογένεια με υποκλώνους που βρίσκονται μέσα στον ίδιο τον πληθυσμό των καρκινικών κυττάρων.

Κατανοεί κανείς λοιπόν την πολυπλοκότητα και την δυσκολία στην επιτυχή αντιμετώπιση και θεραπεία αυτών των όγκων.

Ευτυχώς η έρευνα και εφαρμογή νέων τεχνολογιών έχουν κάνει βήματα προς την κατεύθυνση αυτή και σε συνδυασμό με την χειρουργική παρέμβαση, την ακτινοθεραπεία και την χημειοθεραπεία, προσφέρει φως στο σκοτεινό τούνελ της νόσου.

Συνεπώς, είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς τα σύγχρονα θεραπευτικά μέσα και τις εναλλακτικές θεραπείες που προσφέρονται πια γι’ αυτή την τόσο επιθετική νόσο.

ΑΡΧΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΓΛΟΙΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ

Χειρουργική αφαίρεση – Βιοψία
- ΣΤΟΧΟΙ
  - Αποσυμπίεση εγκεφάλου και αποκατάσταση νευρολογικών διαταραχών (εφ’ όσον είναι εφικτό)
  - Μέγιστη εφικτή εκτομή του όγκου με τα μέγιστα δυνατά χειρουργικά όρια εκτομής επί υγιούς ιστού
  - Απομάκρυνση της νόσου πριν από την θεραπεία με ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία
  - Λήψη ιστού για
    - Βιοψία-Επιβεβαίωση διάγνωσης
    - Εξέταση θετικότητας σε βιο-δείκτες
    - Δυνατότητα ανάπτυξης εμβολίου κατά του γλοιοβλαστώματος
  - Παράταση επιβίωσης και διατήρηση ποιότητας ζωής

***Είναι κρίσιμο να κατανοήσει κανείς την αξία της χειρουργικής παρέμβασης στην πορεία, αντιμετώπιση και εξέλιξη της νόσου. Όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση της απομάκρυνσης του όγκου, τόσο το καλύτερο.

***Αφαίρεση του 98% ή περισσότερο του όγκου έχει συσχετιστεί με ένα σημαντικά μεγαλύτερο χρόνο επιβίωσης. Οι πιθανότητες σχεδόν πλήρους αφαίρεσης του όγκου μπορεί να αυξηθεί σημαντικά εάν η χειρουργική επέμβαση καθοδηγείται από μια φθορίζουσα χρωστική ουσία γνωστή ως 5-αμινολεβουλινικό οξύ.

Οι συνεχώς βελτιούμενες χειρουργικές τεχνικές (Μικροχειρουργική, Νευρο-ενδοκάνουλα ή νευροενδοκάνουλα) και η εξέλιξη της τεχνολογίας (Ρομποτικά καθοδηγούμενη Μικροχειρουργική) έχουν οδηγήσει στην δυνατότητα για ριζική αφαίρεση των όγκων, γεγονός που βοηθάει στην αύξηση των χρόνων επιβίωσης με την βέλτιστη ποιότητα ζωής για τον ασθενή.

Ακτινοθεραπεία
- Μετά τη χειρουργική επέμβαση, η ακτινοθεραπεία είναι απαραίτητο συμπλήρωμα της θεραπείας για τα άτομα με γλοιοβλάστωμα. Κατά μέσο όρο, η ακτινοθεραπεία μετά από χειρουργική επέμβαση μπορεί να μειώσει το μέγεθος του όγκου. Σήμερα η στοχευμένη τρισδιάστατη σύμμορφη ακτινοθεραπεία αποτελεί την θεραπεία εκλογής, με μία συνολική δόση ακτινοβολίας 60-65 Gy να έχει βρεθεί ως η βέλτιστη για τη πιο αποτελεσματική θεραπεία.
- Ο συνδυασμός ακτινοθεραπείας (60 Gy μόνο στην περιοχή του όγκου) μαζί με τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα τεμοζολαμίδη και λομουστίνη (CCNU) είναι σε θέση να αυξήσει ουσιαστικά τη διάρκεια επιβίωσης των ασθενών.
- Η συνήθης θεραπεία για το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα που χρησιμοποιείται το περισσότερο κατά τα τελευταία χρόνια είναι η ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με την τεμοζολαμίδη. Η προσθήκη της λομουστίνης φαίνεται ότι συμβάλλει σημαντικά στην επιβίωση των ασθενών.

Χημειοθεραπεία
- Τεμοζολομίδη (Temondal): Το 45% των πολύμορφων γλοιοβλαστωμάτων είναι θετικά στην υπερμεθυλίωση του υποκινητή του ενζύμου επιδιόρθωσης του DNA Ο6-methylguanine-DNA μεθυλοτρανσφεράση (MGMT), γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την «απενεργοποίηση» του γονιδίου, μειώνοντας έτσι την ικανότητα του καρκινικού κυττάρου να επιδιορθώσει το DNA του. Αυτό έχει σαν συνέπεια να αυξάνεται η ευαισθησία του στην Τεμοζολομίδη.
  Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ασθενείς που ήταν θετικοί στην μεθυλίωση του MGMT promoter και υποβλήθηκαν σε θεραπεία με Τεμολολομίδη, είχαν μέση επιβίωση 21,7 μήνες σε σχέση με 12,7 μήνες των αρνητικών στη μεθυλίωση ασθενών, και τα ποσοστά επιβίωσης 2-ετών ήταν 46% έναντι 13,8%, αντίστοιχα.
- Μπεβασιζουμάμπη (Αvastin): Η Μπεβασιζουμάμπη είναι μονοκλωνικό αντίσωμα (τύπος πρωτεΐνης) το οποίο έχει σχεδιαστεί ώστε να αναγνωρίζει και να προσκολλάται στον αγγειακό ενδοθηλιακό αυξητικό παράγοντα (VEGF), μια πρωτεΐνη που κυκλοφορεί στο αίμα και συμβάλλει στην ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων. Μέσω της προσκόλλησής του στον VEGF, η Μπεβασιζουμάμπη εμποδίζει τα καρκινικά κύτταρα να αναπτύξουν τον μηχανισμό τροφοδότησής τους με αίμα και τους στερεί έτσι οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη και εξάπλωση του γλοιοβλαστώματος.
- Άλλοι χημειοθεραπευτικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων για την υποτροπή, είναι οι νιτροζουρίες, τα αλκαλοειδή Vinka και η κυτοσίνη.
- Σε κάποιες περιπτώσεις μερικοί ασθενείς επωφελούνται από την εμφύτευση τοπικής χημειοθεραπείας με πολυμερή καρμουστίνης (Gliadel wafers).

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ – ΕΜΒΟΛΙΑ
Τα εμβόλια κατά του γλοιοβλαστώματος είναι σχεδιασμένα για να προκαλέσουν μια ανοσολογική απάντηση ειδική στον όγκο ή σε αντιγόνα που σχετίζονται άμεσα με τον όγκο. Με αυτό τον τρόπο ωθούν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα που φέρουν αυτά τα αντιγόνα.
Οι κλινικές μελέτες που εξελίσσονται αυτή τη στιγμή είναι πολλές αλλά προσβάσιμες θεραπείες είναι οι ακόλουθες:

Ρινδοπεπιμούτη (Rindopepimut-Rintega®,CDX-110) Αποτελεί ένα εμβόλιο που έχει ως στόχο ένα μεταλλαγμένο πεπτίδιο που λέγεται Rintega® CDX-110, και το οποίο εκφράζεται σε περίπου το ένα τρίτο των γλοιοβλαστωμάτων. Προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς που είναι θετικοί στο EGFRvIII και βρίσκεται σε Κλινική μελέτη Φάσης ΙΙ του FDA(Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων) και οι ενδείξεις είναι ότι η Ρινδοπεπιμούτη αθξάνει την μέση επιβίωση των ασθενών με υποτροπή γλοιοβλαστώματος.
Για περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά τη δράση, την διαδικασία της θεραπείας και το κόστος, επικοινωνήστε μαζί μας.

Σημ: Βεβαίως υπάρχουν και πολλές άλλες ανοσολογικές πειραματικές μελέτες (DCVax-L , ICT-107, HSPPC-96, SL-701, ICT-121, HSV1-TK , Flt3L , imiquimod, Montanide (ISA 51) κτλ) αλλά εδώ αναφέρονται αυτές στις οποίες είναι προσβάσιμη η θεραπεία.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΠΕΔΙΑ NOVO TTF – 100A (Optune™)
Η συσκευή Novo TTF-100A είναι μία φορητή συσκευή που έχει σχεδιασθεί για την θεραπεία του γλοιοβλαστώματος. Είναι εγκεκριμένη από το FDA (Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων), και χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητικά πεδία TTF (Tumor Treating Fields). Δυστυχώς το Novo TTF – 100A δεν χορηγείται δωρεάν από το ταμείο, οπότε ο ασθενής θα πρέπει να έχει ενημερωθεί για το κόστος της όλης διαδικασίας.
Η συσκευή προορίζεται για συνεχή χρήση στο σπίτι ή εκτός, από ασθενείς με γλοιοβλάστωμα. Τα αποτελέσματα από τις μελέτες που έχουν γίνει υποδεικνύουν ότι η θεραπεία μπορεί να αυξήσει το χρονικό διάστημα μέχρι την εξέλιξη της νόσου και να αυξήσει τη διάμεση συνολική επιβίωση σε σχέση με τις καθιερωμένες χημειοθεραπείες σε ασθενείς με υποτροποιάζον γλοιοβλάστωμα. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί στην φάση της αρχικής διάγνωσης της νόσου, αλλά η χρονική διάρκεια της θεραπείας είναι μεγαλύτερη.
Για περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά τη δράση, την διαδικασία της θεραπείας και το κόστος, επικοινωνήστε μαζί μας.

ΕΞΕΛΙΞΙΜΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ- ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
- Εφαρμογή LASER
  Η χρήση του θερμοθεραπείας με λέιζερ καθοδηγούμενου με μαγνητική τομογραφία (MRgLITT) έχει καταστεί ολοένα και πιο σημαντική για την θεραπεία των όγκων του εγκεφάλου και επί του προκειμένου, του γλοιοβλαστώματος. Αποτελεί μία ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση με ευρεία εφαρμογή σε πολλούς τύπους ιστών. Για το γλοιοβλάστωμα στον εγκέφαλο το λέιζερ εφαρμόζεται στερεοτακτικά μέσω μία ψυχόμενης οπτικής ίνας, ούτως ώστε να παράξει τόση θερμότητα μέσα στον όγκο ώστε να τον νεκρώσει. Η θεραπεία γίνεται με διεγχειρητικό έλεγχο σε πραγματικό χρόνο της θερμικής βλάβης επάνω στον ιστό του όγκου αλλά και στον γύρω εγκέφαλο, με απεικόνιση της θερμοκρασίας μαγνητικού συντονισμού (MRTI). Αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη θεραπεία για πολλούς τύπους όγκων του εγκεφάλου συμπεριλαμβανομένου του γλοιβλάστώματος.
- Νανοσωματίδια
  Μια υποδειγματική προσέγγιση είναι η πειραματική θεραπεία με νανοσωματίδια. Αυτά αποτελούνται από ένα πυρήνα οξειδίου του σιδήρου και ένα κέλυφος, το οποίο θα διευκολύνει τη διείσδυση των σωματιδίων οξειδίου του σιδήρου στα κύτταρα του καρκίνου. Τα νανοσωματίδια εγχέονται άμεσα στον όγκο με ένεση.. Στη συνέχεια γίνεται θέρμανση με εναλλασσόμενα μαγνητικά πεδία σε περίπου 46°C. Τα αποτελέσματα των τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών σε ανθρώπους δεν είναι ακόμα διαθέσιμα.
- Νανοτεχνολογία MagForce
  Οι όγκοι μπορεί με την νανοτεχνολογία να θερμαίνονται με ακρίβεια και να καταστρέφονται. Η κλινική μελέτη φάσης ΙΙ έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται η μέθοδος να εφαρμοστεί σε όλη την Ευρώπη, μετά την έγκριση (Nano-Cancer® therapy).

Περισσότερες πληροφορίες: ΓΛΟΙΩΜΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΑΝΑΦΟΡΕΣ
- Homma et al.: Correlation among pathology, genotype, and patient outcomes in glioblastoma. J Neuropathol Exp Neurol. 2006 Sep, 65(9), 846–854
- Ohgaki H et al.: Genetic pathways to glioblastoma: a population-based study. Cancer Res 2004, 64, 6892–6899
- Perry et al.: Gliadel wafers in the treatment of malignant glioma: a systematic review. Curr Oncol 2007, 14(5), 189–194
- Stupp and Hottinger: Management of Malignant Glioma-Quo Vadis? Onkologie 2008;31:300–302
- Dent et al.: Searching for a cure: Gene therapy for glioblastoma. Cancer Biol Ther 2008, 7(9)
- Maier-Hauff et al.: Intracranial thermotherapy using magnetic nanoparticles combined with external beam radiotherapy: results of a feasibility study on patients with glioblastoma multiforme. J Neurooncol 2007, 81, 53–60
- Jordan et al.: The effect of thermotherapy using magnetic nanoparticles on rat malignant glioma. J Neurooncol 2006, 78, 7–14
- Krex et al.: Long-term survival with glioblastoma multiforme. Brain 2007, 130, 2596–2606
- Maciej M et al: Clinical Practice Experience With NovoTTF-100A™System for Glioblastoma: The Patient Registry Dataset (PRiDe) Seminars in Oncology, Vol 41, No 5, Suppl 6, October 2014, pp S4-S13
- Kirson E. et al: Alternating electric fields arrest cell proliferation in animal tumor models and human brain tumors. PNAS, June 12, 2007, vol. 104, no. 24, p.10152–10157
- Wong E. et al Response assessment of NovoTTF-100A versus best physician’s choice chemotherapy in recurrent glioblastoma. ª 2014 The Authors. Cancer Medicine published by John Wiley & Sons Ltd.
- Stupp R. et al: NovoTTF-100A versus physician’s choice chemotherapy in recurrent glioblastoma: A randomised phase III trial of a novel treatment modality. European Journal of Cancer (2012) 48, 2192– 2202
- Norred S. et al:Magnetic Resonance-Guided Laser Induced Thermal Therapy for Glioblastoma Multiforme: A Review. BioMed Research International, Volume 2014 (2014), Article ID 761312, 9 pages

ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΓΛΟΙΟΒΛΑΣΤΩΜΑ – ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Τι είναι το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα;

ΑΡΧΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΓΛΟΙΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Περισσότερες πληροφορίες: ΓΛΟΙΩΜΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΙΑΤΡΕΙΟ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ: NeuroCure

ΙΑΤΡΕΙΟ ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ: NeuroCure

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ